Erdoğan İsveç kartını artık kullanmaması gerektiği üzerine Washington Post ve New York Times’dan bir analiz gelmişti geçtiğimiz günlerde.

İsveç’in NATO üyeliği ve bununla birlikte Türkiye’nin devam eden süreçteki tepki çeken tutumu tekrar Amerika gündemine taşındı. Washington Post, son günlerde yaşanan gelişmeleri vurguladığı başlığında “Erdoğan İsveç’in NATO üyeliği konusunda elini güçlü sanıyor’’ olarak belirtirken New York Times konuyu “Erdoğan, ABD’nin Türkiye’ye savaş uçağı satması halinde Türkiye parlamentosunun İsveç’in NATO’ya katılımını onaylayacağını söyledi’’ başlığıyla değerlendirmeye almış
Cumhurbaşkanı Erdoğan hafta içi ABD’nin Türkiye’ye F-16 savaş uçakları ve ilgili teknolojilerinin satışının devam etmesi neticesinde Türkiye’nin İsveç’in NATO askeri ittifakına katılma teklifini onaylayacağını ifade etti.
Erdoğan, Azerbaycan gezisinden Türkiye’ye dönerken gazetecilere verdiği demeçte, “Onlar verdikleri sözleri tutarlarsa, parlamentomuz da verilen sözü tutar” açıklamasını yaptı.
İsveç ve Finlandiya, Rusya’nın geçen yıl Ukrayna’yı işgal etmesi sonrasında NATO’ya katılmak için başvuruda bulundu; bu süreç, ittifakın tüm üyelerinin onayını gerektiriyordu.
Aylarca süren gecikme sonrası Erdoğan, geçtiğimiz aylarda Finlandiya’nın katılımına izin vermeyi kabul etmişti fakat İsveç’in, hükümetinin terörist olarak gördüğü Türk muhalifleri tuttuğunu belirterek İsveç’e karşı direnmeyi sürdürdü.
Washington Post’un haberi, “Sayın Erdoğan’ın engellemeciliği bulaşıcıdır. Görünen o ki bu durum NATO’daki bir başka sorunlu çocuğu, Macaristan’ı cesaretlendirmiş. Daha önce İsveç’in üyeliğini destekleme sözü veren Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Stockholm’ün otoriter yöntemlerine yönelik eleştirilerinden rahatsız olarak bunu engellemekle tehdit etti. Çoğu zaman olduğu gibi, Sayın Erdoğan’ın uluslararası politikaya yönelik etkileşimci yaklaşımı göz önüne alındığında, NATO’nun kapılarını İsveç’e açmayı kabul etmeden önce verilmesi gereken bir taviz var. Ülkenin yaşlanan filosu için modernizasyon kitlerinin yanı sıra 20 milyar dolarlık ABD yapımı F-16 savaş uçağının satın alınmasına yönelik bir anlaşmayı sonuçlandırmak istiyor.”  “Başkan Biden F-16 satışını destekledi ancak Erdoğan’a Kongre’nin bu satışı imzalaması gerektiğini açıkça ifade etti. Ve Biden’ın Kongre’deki etkisi Erdoğan’ın Türkiye parlamentosunda olduğundan daha sınırlıdır. Erdoğan’ın nasıl çalıştığını bilen Kongre üyeleri, F-16 anlaşmasının tamamını onaylamadan önce Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliği üzerindeki hakimiyetinin kesin olarak kaldırılmasını istiyor. Birçoğu, Türkiye’nin demokratik normlardan gerilemesinin hızlanmış olması gibi haklı bir nedenden dolayı isteksiz,” şeklinde.
Görünüşe bakılırsa Erdoğan bu ay, G20 Grubu’nun önde gelen sanayi ülkeleriyle yaptığı zirvede Biden ile görüştükten sonra ironi yapmadan, Biden’ın F-16 paketini İsveç’e bağlamasından duyduğu üzüntüsünü belirtmişti. Analistlere göre, bu ayrılık, Erdoğan’ın “özel bir ilişkisi” olduğunu ilan ettiği Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için çok değerli.  Türk lider, ekonomik çıktıları Rusya’nınkinden yaklaşık 10 kat daha fazla olan NATO müttefikleriyle veya ekonomilerini Batı’nın ağırlığına karşı ayakta tutmaya çalışan Kremlin’i de göz önüne alarak, çıkarlarının nerede olduğunu yeniden değerlendirmesi akıllıca olacaktır.
New York Times’a göre ise, Batı ittifakı İsveç’in katılımıyla ciddi şekilde güçlenecektir ve Stockholm anlaşılır bir şekilde gecikmeden dolayı hayal kırıklığına uğramıştır. Stockholm, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası NATO üyeliğine başvurmak için uzun zamandır süren resmi tarafsızlığını ertelemişti. Bu amaçla, Türkiye’nin talebi üzerine çok sayıda PKK/YPG  üyesini ülkelerine iade ederek yasalarını ve anayasasını, terörist olduğu iddia edilen kişilerle daha sıkı ilişkilere izin verecek şekilde değiştirme kararı almıştı.
Geçen yıl Stockholm ayrıca Türkiye’ye uyguladığı silah ambargosunu da kaldırmıştır.
Bu arada İsveç ve NATO ise, resmi üyelik olmasa bile uzun süredir devam eden bağlarını güçlendirerek katılmaya hazırlanırken İsveç, NATO’nun yıllık gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 2’sini savunmaya harcama amacına ulaşmak adına askeri harcamalarını sert bir şekilde artırdı.
Sayın Erdoğan elini abartma riskiyle karşı karşıya.
Washington Post’a yaptığı habere göre İsveç’e NATO’ya onay vermesi karşılığında at ticareti yapma çabaları arasında, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılması yönünde ilerleme talep edilmesi ve son zamanlarda çok yaygın hale gelen bir protesto eylemi olan, Kur’an’ın yakılmasına resmi bir yasak getirilmesi için Stockholm’e Türkiye zorbalık yapıyor. Bu süreci ise “İlki başlangıç ​​dışıdır; ikincisi İsveç’in ifade özgürlüğü geleneğine bir hakarettir.’’ şeklinde değerlendiriyor.
ABD basınına göre ise yapılması en doğru olan hareket Biden ve kongrenin Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini resmen onaylamasının ardından F-16 paketini sürdürmeyi teklif etmesi…