1900’lü yılların başında (1898-1913) inşa edilmiş, “Kostaki Konağı” olarak bilinen, bir dönem Kız Sanat Okulu olarak da kullanılmış ve 2001 yılından itibaren Trabzon Müzesi olarak faaliyet gösteren 1. derece tescilli yapının 2018 yılında başlayan restorasyon süreci kamuoyunun da bildiği üzere uzun süre geçmesine karşın maalesef tamamlanamamıştır.
İlk inşa yıllarından günümüze kadar farklı işlevlere hizmet eden ve bu işlevler doğrultusunda özgün halini etkileyecek pek çok değişikliğe maruz kalan yapı, kentin en önemli yapılarından biridir. 6 yıldır devam eden restorasyon süreci ile ilgili olarak medyada yer alan pek çok haber nedeniyle yapının akıbeti konusunda endişeler daha da artmıştır. Mimarlar Odası Trabzon Şubesi olarak takip ettiğimiz bu restorasyonun niteliği ve mevcut durumu hakkında yaptığımız incelemeleri paylaşarak kamuoyunu bilgilendirmek isteriz.
Restorasyon Süreci
• Yapının ilk restorasyon ihalesi 2018 yılında yapılmış ancak ihaleyi kazanan firma 2019 yılında ülke genelindeki fiyat artışları nedeniyle yüklenici firmalara tanınan sözleşme devir hakkını kullanarak işi devretmiştir.
• Sonrasında işi devir alan ikinci firma ise; pandemi nedeniyle 2021 Ağustos ayında restorasyonu tamamlayamamış ve sözleşme fesih olmuştur.
• Bir kere devir bir kere fesih olan restorasyon işini ikinci ihale sürecinin sonunda, 2022 yılı Ekim ayında mevcut firma almıştır.
Yapının Mevcut Durumu
Yukarıda belirtilen nedenlerle uzun bir sürece yayılan Trabzon Müzesi (Kostaki Konağı) Restorasyon İş’inde mevcut durumu ve yapılan çalışmaların niteliğini görebilmek adına TMMOB Mimarlar Odası Trabzon Şubesi Yönetim Kurulu olarak Şubat 2024’te yerinde incelemelerde bulunulmuştur. Bu ziyarette restorasyon projesinin detayları ve uygulama sürecine ilişkin şantiyedeki gözlemlerin yanında ihale makamı olan “Trabzon Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü” nün ilgili teknik personeli ve yüklenici firma yetkilileri ile görüşülerek bilgi alınmıştır. Buna göre yapılan incelemeler sonrasında restorasyon çalışmalarında aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
• İşin başlangıcından günümüze kadar yapının; öncelikli olarak muhdes (orijinal olmayan) imalatlardan arındırılarak özgün halinin ortaya çıkarılmasına yönelik temizlik çalışmaları ve eş zamanlı olarak taşıyıcı sistem sorunlarına yönelik güçlendirme çalışmaları devam etmektedir.
• Restorasyon sürecinde; eski eserlerde genel olarak karşılaşılan ve proje sürecinde öngörülemeyen, temizlik sonrasında ortaya çıkan hasarlar tespit edilmekte ve proje revizeleri ile uzmanlar tarafından yeni müdahale kararları alınmaktadır.
• Sürecin uzaması nedeniyle hasarlar oluşmamış, oluşan bazı ufak hasarlar ise giderilmiştir.
• Çalışmaların başlangıcında yaşanan aksaklıkların dışında, yapılan işlemler ve müdahaleler restorasyon tekniklerine uygun ve niteliklidir.
Yetkililerce 2024 yılının sonunda restorasyon sürecinin tamamlanarak hizmete açılabileceği belirtilen Trabzon Müzesi’nin (Kostaki Konağı) gerek sembolik gerek kültürel miras değeri açısından kentin en önemli yapılarından birisi olması nedeniyle, restorasyon sürecinin her aşamasında çalışmaların son derece hassas bir şekilde yürütülmesi büyük önem taşımaktadır. Mimarlar Odası Trabzon Şubesi olarak; ilgili kurumun ve yüklenici firmanın sorumluluğunda devam eden restorasyon çalışmalarını sürecin sonuna kadar yerinde gözlemleyerek takip edeceğimizi belirtmek isteriz.
