TUTANAK HİZMETLERİ BAŞKANLIĞI
25.11.2019 tarihli PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU
Konuşmacı: SALİH CORA Seçim Çevresi: TRABZON
Tutanak Metni:
SALİH CORA (Trabzon) - Sayın Bakanım, Değerli Başkanım, çok kıymetli Komisyon üyeleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Öncelikle Adalet Bakanlığı, Yargıtay, Danıştay, Anayasa Mahkemesi ve bağlı kuruluşlarının bütçesinin hayırlı olmasını diliyorum. Adalet Bakanlığı bütçesini hepimiz önemsiyoruz ve konuşmalarımızı da bu doğrultuda gerçekleştiriyoruz. Komisyonumuza da yoğun bir ilgi söz konusudur.
Değerli arkadaşlar, sürdürülebilir kalkınmasının sağlanması, ekonomik ve refah düzeyinin artması ancak hukuk devleti ilkesinin etkin bir şekilde uygulanmasıyla mümkündür. Bu bağlamda Sayın Bakanımız hakikaten çok güzel bir perspektif ortaya koydu. Hukuk ve adalet alanında yapılması gerekenleri çok naif ifadelerle ve somut bilgi ve belgelerle ortaya koydu. Ancak Komisyonumuzda yapılan konuşmalara baktığımız zaman sanki Plan ve Bütçe Komisyon değil de bir mahkeme salonunda konuşma yapılıyor, savunma yapılıyor gibi, deliller ifadeler ortaya konuluyor gibi bir görüşme gerçekleştirildi. Bunu kabul etmemiz mümkün değildir. Savunma yapılacak yer mahkemelerdir.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Savunma yapmıyoruz.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Beştaş, lütfen.
SALİH CORA (Trabzon) - Deliller orada ortaya konulabilir. Burası Plan ve Bütçe Komisyonudur.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - İtham ediyoruz, savunma olmuyor.
SALİH CORA (Trabzon) - Değerli arkadaşlar, öyle bahsettiğiniz kişiler şiir okuduğu için jet bir yargılamayla cezaevine girmiş kişiler değildir.
FİLİZ KERESTECİOĞLU DEMİR (Ankara) - Değildir, bir tek sizin Cumhurbaşkanınız öyle.
SALİH CORA (Trabzon) - Türkiye'nin şu anda ciddi manada terörle bir mücadelesi söz konusudur. Terörle mücadelesi aynı zamanda bir hukuk ve kamu düzeni mücadelesidir.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hukuk dışına çıkabilirsin yani.
SALİH CORA (Trabzon) - Ayın zamanda her bir vatandaşımızın can ve mal güvenliğinin sağlanması mücadelesidir.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - "Biz hukuksuzluk var." diyoruz Sayın Cora.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Beştaş, lütfen.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Ama onlar da bize müdahale ediyor.
SALİH CORA (Trabzon) - Öyle çıkıp da Kobani olaylarında milleti sokağa çağırıp 50'den fazla kişinin ölmesine neden olan...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Öyle bir şey yok.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Öyle bir şey yok, o sizin yalanınız.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Lütfen, müdahale etmeden Sayın Beştaş.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Ama hoş değil yani.
SALİH CORA (Trabzon) - ...ondan sonra endüstri meslek liselerinin yakılıp yıkılmasını sağlayan, kamu binalarını darmadağın eden bir anlayışa müsaade edemeyiz.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Bak, sen itham ediyorsun, savcı gibi konuşuyorsun. Savcı mısın sen?
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Arkadaşlar, lütfen...
SALİH CORA (Trabzon) - Arkadaşlar, şimdi şöyle söyleyeyim: Türkiye bir 15 Temmuz sürecini yaşadı, ondan öncesinde de yine Türkiye'de, çukur ve barikat eylemlerinin yaşandığı bir sürec gerçekleşti. Böyle bir durumda siz kalkıp öyle "hendek" "çukur" "barikat" diyerek bunları küçümseyemezsiniz. "Rojava halkları kazanacak, bu direniş kazanacaktır." "Daha siz durun, Apo'nun heykelini dikeceğiz, heykelini" diyen bir kişinin, Anayasa'yı ihlal eden bir kişinin, kanunları ihlal eden bir kişinin yargılanması hukuk düzeni içerisinde çok makul karşılanması gerekiyor.
FİLİZ KERESTECİOĞLU DEMİR (Ankara) - Siz de mahkeme kurdunuz Sayın Cora, aynı şey.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Kerestecioğlu, lütfen...
SALİH CORA (Trabzon) - Öyle sizin bir eş başkanınızın çıkıp "Biz sırtımızı YPG'ye, PYD'ye dayadık, bundan gocunmuyoruz."...
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - A Haber ağzıyla konuşma, vekil olarak konuş.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Lütfen, Sayın Beştaş, böyle bir şey yok, lütfen.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) -Yargılama yapıyor resmen.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Ama lütfen arkadaşlar, siz de söylediniz, ifade ettiniz, siz görüşünüzü beyan ettiniz, Sayın Cora görüşünü beyan etti.
SALİH CORA (Trabzon) - ...şeklinde ifadeler kullanmasında bir şekilde hukuk karşısında bir karşılığı olması gerekiyor. Biliyorsunuz ki YPG'nin, PYD'nin binlerce kişiyi mülteci konumuna soktuğu Akçakale'de okulun önüne...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Dendiği zaman Salih Müslüm Ankara'da kırmızı halıyla karşılandı.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Paylan...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - PYD Eş Başkanı Salih Müslüm kırmızı halıyla karşılandı.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Paylan...
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Pes yani!
SALİH CORA (Trabzon) - ...fırlatarak çocukların ölümüne sebep olan bir terör örgütüne sırtınızı dayarsanız...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Salih Müslüm Ankara'daydı, siz görüşüyordunuz.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Cora, siz devam edin lütfen.
SALİH CORA (Trabzon) - ...bunun karşısında sizin de sırtınızı dayayacağınız mahkeme salonları da vardır, cezaevi koridorları da vardır.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Lütfen Sayın Paylan...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama öyle siz görüşüyordunuz. Kırmızı halıyla karşılandı, Ankara'daydı, Dışişleri Bakanlığındaydı.
SALİH CORA (Trabzon) - Yine bir milletvekiliniz çıkıp PKK'ya...
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Siz savcı mısınız Sayın Cora? Savcı mısın?
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Müdahale etmeyin arkadaşlar, lütfen ya! Görüşünü, düşüncesini açıklıyor.
SALİH CORA (Trabzon) - Ona bakarsak sizin de neyin avukatlığını yaptığınızı çok iyi biliyoruz.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Biz arkadaşlarımızın avukatlığını yapıyoruz, siyasetçilerin avukatlığını yapıyoruz.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Seçilmiş siyasetçilerin avukatlığını yapıyoruz.
SALİH CORA (Trabzon) - Bir milletvekiliniz çıkıp sonuçta kalkıp "PKK/PYD sizi tükürüğünde boğar." şeklinde ifadelerle kullanırsa işte o zaman hukuk da gereğini yapmak zorundadır.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Bu bir itiraf işte, siz tutuklatmışsınız.
SALİH CORA (Trabzon) - O zaman da hukuk da gereğini yapar. Türkiye bir hukuk devletidir, Anayasa'sı vardır, kanunları vardır. Bunlar ihlal edildiğinde Türk yargısı da gereğini yapmakla yükümlüdür.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Kararı vermiş.
SALİH CORA (Trabzon) - Değerli arkadaşlar, AK PARTİ on yedi yıllık süreci içerisinde, iktidarımız süresi içerisinde biz üstünlerin hukukunu değil, hukukun üstünlüğü ilkesini savunarak büyük reformlar yaptık, büyük dönüşümler gerçekleştirdik.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yapma Cora ya!
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Lütfen Sayın Paylan.
SALİH CORA (Trabzon) - Ve her türlü vesayet engelini ortadan kaldırarak...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Rahip Brunson nasıl bırakıldı? Trump teşekkür etti Cumhurbaşkanına, Cumhurbaşkanı ağzını açamadı.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Paylan, lütfen...
SALİH CORA (Trabzon) - Arkadaşlar, Rahip Brunson Türk yargısı tarafından yargılanmıştır, cezalandırılmıştır, makul sürede de tutuklu kalmıştır.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Serkan İnci'yi kim bıraktı?
SALİH CORA (Trabzon) - Onu geçin. Şimdi burada dosyalar üzerinden konuşursak hiçbir sonuç elde edemeyiz. Yapılanlara bakacağız.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Trump teşekkür etti.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Ama Sayın Paylan, hiç yakışmıyor size ya, Sayın Paylan, lütfen ya, lütfen.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Sayın Paylan, sen de konuşacaksın.
SALİH CORA (Trabzon) - Arkadaşlar, biz hiçbir zaman yargısal aktivizm peşinden koşanlara pirim vermedik. Milletin hukukunu korumak adına hiçbir güce boyun eğmedik. Biz dünün yargısını da çok iyi biliyoruz, hâkimlere telkinde bulunan, yargıya baskıda bulunan, her türlü davaya müdahale eden yargı süreçleri vardı ve 1995 yılındaki Plan ve Bütçe Komisyonu tutanaklarına bakın, Mehmet Moğultay'ın suçlandığı konulara bakın...
ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Şu anda yok mu? Şu anda daha beter.
MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Yargı hiçbir zaman bu kadar bozulmamıştı, hiçbir zaman.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Lütfen arkadaşlar ya, lütfen ya. Lütfen Sayın Beştaş.
SALİH CORA (Trabzon) - Seyfi Oktay'ın suçlandığı konulara bakın, her birinde o zaman Komisyon üyelerinin yaptığı konuşmalarda hâkim ve savcıların kimlerin önünde önünü iliklediği çok açık bir şekilde tutanaklara yansımıştı.
Değerli arkadaşlar, burada Sayın Bakanımızın Yargı Reformu Strateji Belgesi'ne ilişkin görüş ve düşüncelerinin daha aktif bir şekilde konuşulmasını, burada değerlendirilmesini, görüş ve önerilerinizle katkı sağlanmasını isterdik.
Ancak ben size şunları özellikle ifade etmek istiyorum ki: Sayın Bakanımız da hukuk devleti ilkesine çok sık bir şekilde temas etti, demokrasinin standartlarının yükseltilmesinden özellikle ifade etti.
Biz AK PARTİ iktidarı döneminde demokratikleşme ve hukuk alanında birçok önemli adım attık. Ülkemizin en önemli kronik sorunlarının üzerine cesaretle giderek toplumsal ve siyasi hayatı normalleştirdik. Antidemokratik birçok uygulamayı kaldırdık, yasaklayıcı düzenlemeleri ortadan kaldırdık. Daha düne kadar başörtüsü sorunu vardı bu ülkede ya, başörtüsü sorunu vardı. Pantolonunda seccade izi var diye yargılanan kişiler vardı. Böyle bir Türkiye vardı ve bu konuda, insan hakları alanında önemli reformlar gerçekleştirdik.
CAVİT ARI (Antalya) - Biri söylüyor biri de inanıyor ya! Biri söylüyor biri de tasdikliyor kafasıyla, inanıyor ya!
SALİH CORA (Trabzon) - İşkenceyi Türkiye'nin gündeminden çıkardık. İşkence suçlarında zaman aşımını kaldırdık. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkını biz getirdik. Çocuk ve kadın hakları konusunda mevzuatlarımızda esaslı değişiklikler yaptık. Bilgi edinme hakkını kabul ettik. Kişisel verilerin korunmasını anayasal bir hak olarak düzenledik. Türkiye İnsan Hakları ve Eşiklik Kurumunu biz kurduk. Kamu Denetçiliği Kurumu ilk defa bu dönemde bu kadar aktif hâle gelmiştir.
Değerli milletvekilleri, ülkemizde adaletin ve hukukun üstünlüğüne dayalı, herkesin güven duyduğu, her türlü güç odağından bağımsız, tarafsız, vatandaşlarımızın ihtiyaçlarına cevap verebilen bir hukuk sistemini hayata geçirmeyi temel vazifemiz olarak görüyoruz. AK PARTİ iktidarları döneminde yargı alanında yapılan reformlar meyvesini vermiştir. Türk yargısı ilk defa darbecilere boyun eğmemiştir ve yargı bağımsızlığı adına büyük bir zafer elde ettik. 15 Temmuz darbe girişiminde eğer şerefli Türk yargıçları ve savcıları olmasaydı o gün o darbecilerin belki de hevesleri gerçekleşmiş olacaktı. Anayasa değişikliğiyle Türkiye Büyük Millet Meclisinin HSYK'ye üye seçmesini sağlayarak millî iradenin yargı yönetimine yansımasının yolunu açtık. Disiplin mahkemeleri dışında bütün askerî mahkemeleri kapattık. Devlet Güvenlik Mahkemeleri ve özel yetkili mahkemeleri kaldırdık. Başta Ceza Kanunu olmak üzere, temel kanunların tümünü yeniledik. Yaptığımız yasal düzenlemelerle her türlü ayrımcılığı reddettik. Ayrımcılık ve nefret suçlarına Ceza Kanunu'nda yer verdik. 12 Eylül, 28 Şubat, 15 Temmuz darbecilerinin failleri adalet önünde bizim dönemimizde hesap vermektedir. Darbecilere karşı darbe hukuku değil, gerçek manada hukuku uygulayan bir sistem icra edilmektedir. Hukukumuzda ara buluculuk, cezada uzlaşmayla uyuşmazlıkların mahkemeye taşınmadan dostane çözümünü sağladık ve büyük bir başarı elde edilmektedir. Bilirkişi reformunu gerçekleştirdik. Bilirkişilerin konularında ehil, akredite olmuş kişiler arasından seçilmesinin esaslarını Türkiye Büyük Millet Meclisinde çıkardığımız yasayla gerçekleştirdik. Dayanaksız şikâyetlerin önüne geçmek için lekelenmeme hakkına ilişkin düzenlemeler yaptık. Adli yardımları artırarak adalete erişimi güçlendirdik. İcra ve iflas dairelerinin modelini değiştirdik.
Adliyelerin önündeki sabıka kaydı kuyruklarını ortadan kaldırdık arkadaşlar. İstinaf mahkemelerini kurduk, bölge adliye mahkemelerini kurduk. Avrupa Birliğinde birçok ülkede mevcut olan bu düzenlemeyi Türkiye'de de hayata geçirdik. "Yapamazsınız, edemezsiniz." denilen bu sistem şu an çok başarılı bir şekilde adliyelerdeki dosya yükünü hafifletmiştir. Mahkeme sayılarını artırdık. 261 adalet hizmet binasının inşaatını tamamladık. Merdiven altı adalet sistemini ortadan kaldırdık. UYAP sayesinde vatandaşlarımıza ve avukatlarımıza adliyeye gitmeden e-imzayla sistem üzerinden dava açma imkânını getirdik. SEGBİS'le yani Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi'yle vatandaşlarımızın ifade vermek için uzak mahkemelere gitmesine artık gerek kalmamaktadır. Uluslararası standartlar taşımayan 347 -bendeki son bilgilere göre- cezaevini kapattık. Adli tıp hizmetlerini ülke geneline yaygınlaştırdık. Yani adli tıp hizmetlerini ülke geneline yaygınlaştırdık hususu önemli arkadaşlar. Vatandaşımız bir otopsi durumunda başka bir ile gidip orada günlerce ölüsünü, cenazesini beklemek durumunda kalıyordu, şimdi bütün illerde otopsi yapabilme imkânını getirdik.
Yargı reformu kapsamında, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'nı getirdik. Avukatlara hususi damgalı pasaport hakkı tanıdık. Kamu davasının açılmasının ertelenmesinin alanını genişlettik ve seri yargılama usulünüyse daha etkin bir şekilde hayata geçirdik. Hukuk sistemimizde çok yeni bir uygulama getirdik: Basit yargılama usulü. Yani savcı ile failin anlaşması hâlinde ceza indirimini öngören bir düzenlemeyle, yeni bir düzenlemeyle hukuk sistemimize güzel bir müessese kazandırdık. Ayrıca, ifade özgürlüğüne ilişkin mevzuat ve uygulama yeniden gözden geçirildi.
Biz de eksiklerimizi, aksaklıkları, yargıdaki sorunları zaman zaman bu işin paydaşlarıyla görüşüp, konuşup gerekli kanuni düzenlemeler yapma noktasında geri durmadık. Sayın Bakanımız her gittiği ilde her tarafla temas hâlinde, herkesle görüş alışverişi içerisinde ve sorunları dinliyor, çözümü için de gerekli diyalog mekanizmasını oluşturuyor ama diyalog kurduğu kişileri bu sefer sizler maalesef tecrit etme noktasında gerekli kumpas çalışmalarına başlamış olduğunuzu da biliyoruz.
Önümüzdeki planda, yargı sistemini daha şeffaf, hesap verebilir ve etkin çalıştırabilmek için reform sürecini diri tutmaya devam edeceğiz. Adalet hizmetlerinin kalitesini sürekli geliştireceğiz. Adalete güvenen vatandaş, vatandaşına güvenen bir adalet hâkim olacaktır. Bu kapsamda, noter onayı aranan işlemlerinin sayısının azaltılmasını özellikle önemsiyoruz. Güveni, memnuniyeti ve performansı esas alacağız. Hâkim ve savcı yardımcılığı müessesesini oluşturacağız. Adli personelin etkinliğini artıracağız. Hedef süre uygulamasıyla şeffaflık artırılacak, makul sürede yargılanma hakkı daha etkin korunacaktır.
Değerli arkadaşlar, kuşkusuz ki bu adımlara yenilerini eklemek ve bu kimliğimizi sürekli zinde tutmak temel şiarımızdır. Bu meyanda, açıklandığında büyük yankı uyandıran, toplumun her kesiminde ciddi bir kabul gören Yargı Reformu Strateji Belgesi'ndeki reform sürecimizin en önemli dönüm noktalarından biri oluşacaktır. Bu konuda Sayın Bakanımızın yapmış olduğu çalışmaya Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak yani kanun nezdinde, yasama olarak gerekli desteği vereceğimizi ifade ediyorum.
Bu duygularla, Adalet Bakanlığının ve ilgili kuruluşların bütçesinin adalet camiamıza, ülkemize ve milletimize hayırlı, uğurlu olmasını diliyorum.
